İpekböcekçiliği (İpek Yetiştiriciliği)
Paylaşmak
İpekböcekçiliği ve ipek dokumacılığı 4600 - Çin'e kadar uzanmaktadır. Çinliler uzun süre ipekböceği yetiştirme ve ipek kumaş üretme sırlarını korumuşlardır.
İpekböcekçiliği, Bizans döneminde Justinianos döneminde ve Türkistan'a gönderilen iki rahip aracılığıyla Anadolu'ya tanıtıldı ve yaygınlaştı. Bu rahipler ipekböcekçiliğini öğrendiler ve kozaları yürüyüş bastonlarına saklayarak Anadolu'ya tanıttılar. İpekböcekçiliği o dönemde o kadar önemli hale geldi ki, adına ajans faaliyetleri yapılan bir sanat olan devlet sırrı olarak görülmeye başlandı.
Ülkemizde ise ipekböcekçiliğinin 1500 yıllık bir geçmişi vardır. İpekböcekçiliği dut ağacının yetiştiği her yerde yapılabilir. İpekböcekleri Akdeniz Bölgelerinde Nisan ayında, diğerlerinde ise Mayıs ayında beslenebilir.
İpek böcekleri yaşam döngülerinde dört evre yaşarlar: yumurta, larva (kurtçuk), krizalit ve güve.
Beslenme açısından özellikle önemli olan evre, yumurtaların larvalara dönüştüğü dönemdir. Bu dönem normalde 27-28 gün sürer. İpek böcekleri bu evrede dört defa uyurlar ve her kış uykusunda deri değiştirirler. Her kış uykusu evresi (tüy dökme), evreye bağlı olarak yaklaşık 24-48 saat sürer. İpek böcekleri bu süre zarfında yaprak yemezler ve hareketsiz kalırlar. İpek böceklerinin yaprak yediği iki kış uykusu dönemi arasındaki aralıklara evre denir; yani kuluçka ile ilk kış uykusu arasındaki döneme birinci evre, birinci ve ikinci kış uykusu arasındaki döneme ikinci evre, ikinci ile üçüncü kış uykusu arasındaki döneme üçüncü evre; üçüncü ile dördüncü kış uykusu arasındaki döneme üçüncü evre ve son olarak dördüncü kış uykusu ile koza örme arasındaki döneme beşinci evre denir. İpek böcekleri pupa evresine girdiklerinde boyları 6-7 santim olur, vücutları hafifçe sarılaşır; ağızlarında minik bir lif üreterek kendilerini kozanın içine hapsederler, daha sonra hiç durmadan kozayı örerler, bu da yaklaşık 3-4 gün sürer.
İpekböceği koza ördükten sonra, yaklaşık 14 gün süren krizalit evresine girer. Bu günlerin ardından ipekböceği, salgıladığı bir tükürük ile kozaya bir delik açarak bir güveye dönüşür. Erkek ve dişi buluşur; ardından her dişi yaklaşık 300 yumurta bırakır. Bir güvenin ömrü yaklaşık bir haftadır.
İpekböcekçiliği, Bizans döneminde Justinianos döneminde ve Türkistan'a gönderilen iki rahip aracılığıyla Anadolu'ya tanıtıldı ve yaygınlaştı. Bu rahipler ipekböcekçiliğini öğrendiler ve kozaları yürüyüş bastonlarına saklayarak Anadolu'ya tanıttılar. İpekböcekçiliği o dönemde o kadar önemli hale geldi ki, adına ajans faaliyetleri yapılan bir sanat olan devlet sırrı olarak görülmeye başlandı.
Ülkemizde ise ipekböcekçiliğinin 1500 yıllık bir geçmişi vardır. İpekböcekçiliği dut ağacının yetiştiği her yerde yapılabilir. İpekböcekleri Akdeniz Bölgelerinde Nisan ayında, diğerlerinde ise Mayıs ayında beslenebilir.
İpek böcekleri yaşam döngülerinde dört evre yaşarlar: yumurta, larva (kurtçuk), krizalit ve güve.
Beslenme açısından özellikle önemli olan evre, yumurtaların larvalara dönüştüğü dönemdir. Bu dönem normalde 27-28 gün sürer. İpek böcekleri bu evrede dört defa uyurlar ve her kış uykusunda deri değiştirirler. Her kış uykusu evresi (tüy dökme), evreye bağlı olarak yaklaşık 24-48 saat sürer. İpek böcekleri bu süre zarfında yaprak yemezler ve hareketsiz kalırlar. İpek böceklerinin yaprak yediği iki kış uykusu dönemi arasındaki aralıklara evre denir; yani kuluçka ile ilk kış uykusu arasındaki döneme birinci evre, birinci ve ikinci kış uykusu arasındaki döneme ikinci evre, ikinci ile üçüncü kış uykusu arasındaki döneme üçüncü evre; üçüncü ile dördüncü kış uykusu arasındaki döneme üçüncü evre ve son olarak dördüncü kış uykusu ile koza örme arasındaki döneme beşinci evre denir. İpek böcekleri pupa evresine girdiklerinde boyları 6-7 santim olur, vücutları hafifçe sarılaşır; ağızlarında minik bir lif üreterek kendilerini kozanın içine hapsederler, daha sonra hiç durmadan kozayı örerler, bu da yaklaşık 3-4 gün sürer.
İpekböceği koza ördükten sonra, yaklaşık 14 gün süren krizalit evresine girer. Bu günlerin ardından ipekböceği, salgıladığı bir tükürük ile kozaya bir delik açarak bir güveye dönüşür. Erkek ve dişi buluşur; ardından her dişi yaklaşık 300 yumurta bırakır. Bir güvenin ömrü yaklaşık bir haftadır.
